Τετάρτη 21 Οκτωβρίου 2015

Ο γίγαντας και ο νάνος

Σήμερα κάναμε μια δραστηριότητα που μας ενθουσίασε.
Διαβάσαμε στο μάθημα της Γλώσσας το "Σαν παραμύθι" που μιλούσε για έναν γίγαντα και έναν νάνο.
Αφού ο δάσκαλός μας  το διάβασε μια φορά, εμείς προσπαθήσαμε να το αφηγηθούμε βλέποντας μόνο την εικόνα.
Δεν το αφηγήθηκε όμως μόνο ένας , αλλά μερικοί από εμάς.
Εκεί που τελείωνε ο ένας, συνέχιζε ο άλλος.
Μπορείτε να ακούσετε και εσείς την αφήγησή μας!


Τρίτη 20 Οκτωβρίου 2015

Πόλεμος και Ειρήνη




Όταν κάνουνε πόλεμο
η γη έχει πονόλαιμο
πονάει η καρδιά της
και κλαίνε τα παιδιά της

κι όλο κάνουνε πόλεμο
κι άντε με τον πονόλαιμο
τον άρρωστο λαιμό της
από τον πόλεμό της.

Ενάντια στον πονόλαιμο
στον πόνο και τον πόλεμο
υπάρχει μια ασπιρίνη
άνθρωποι, πέστε Ειρήνη.

Γιώργος Μαρίνος

Δευτέρα 19 Οκτωβρίου 2015

Τα παιδιά του Φθινοπώρου

Σήμερα ξεκινήσαμε να μαθαίνουμε ένα καινούριο τραγούδι για το Φθινόπωρο.
 Ο τίτλος του είναι "Τα παιδιά του Φθινοπώρου".
Μας άρεσε πολύ και παρακάτω μπορείτε να δείτε τους στίχους.
Όποιο παιδί θέλει , μπορεί να ζωγραφίσει  μια εικόνα μέσα από το ποίημα και να μας τη φέρει να τη δούμε.
Μπορείτε να ψάξετε και στο διαδίκτυο για να πάρετε ιδέες. Για παράδειγμα σας δείχνω μια εικόνα , που τη βρήκα πληκτρολογώντας τη λέξη "λιομάζωμα" ,που σημαίνει μάζεμα των ελιών.    


Τα παιδιά του Φθινοπώρου

Τα παιδιά του Φθινοπώρου
Είναι τρία στη σειρά
Ο Σεπτέμβρης , ο Οκτώβρης
Κι ο Νοέμβρης πιο μετά.

Τα παιδιά του Φθινοπώρου
Είναι τρία στη σειρά
Ο Σεπτέμβρης , ο Οκτώβρης
Κι ο Νοέμβρης πιο μετά.


Ο Σεπτέμβρης σαν  θα ‘ρθει
Πρωτοβρόχι θα φανεί
Και ο γεωργός ξανά
Το σταφύλι του τρυγά.

Πρώτη μέρα στο σχολειό
Που πολύ το αγαπώ
Το κουδούνι σαν χτυπά
Νέα μέρα ξεκινά.

Τα παιδιά του Φθινοπώρου
είναι Τρία στη σειρά
Ο Σεπτέμβρης , ο Οκτώβρης
Κι ο Νοέμβρης πιο μετά.

Τα παιδιά του Φθινοπώρου
είναι Τρία στη σειρά
Ο Σεπτέμβρης , ο Οκτώβρης
Κι ο Νοέμβρης πιο μετά.

Ο Οκτώβρης όταν  μπει
Το σποράκι βρίσκει γη
Στου Αη Δημήτρη τη γιορτή
Το βαρέλι θα ανοιχτεί.

Ο τσοπάνης το ζωάκι
Κατεβάζει χαμηλά
Λίγο να το προστατεύσει
Στα ζεστά τα χειμαδιά.

Τα παιδιά του Φθινοπώρου
είναι Τρία στη σειρά
Ο Σεπτέμβρης , ο Οκτώβρης
Κι ο Νοέμβρης πιο μετά.

Τα παιδιά του Φθινοπώρου
είναι Τρία στη σειρά
Ο Σεπτέμβρης , ο Οκτώβρης
Κι ο Νοέμβρης πιο μετά

Ο Νοέμβρης σαν φανεί
Το ζωάκι στο παχνί
Δες η νύχτα μεγαλώνει
Και το κρύο σε παγώνει.

Για λιομάζωμα κινώ
Πίσω στο μικρό χωριό
Και ελίτσα δεν πετώ
Λάδι θα ‘χω εγώ καλό .

Τα παιδιά του Φθινοπώρου
είναι Τρία στη σειρά
Ο Σεπτέμβρης , ο Οκτώβρης
Κι ο Νοέμβρης πιο μετά.

Τα παιδιά του Φθινοπώρου
είναι Τρία στη σειρά
Ο Σεπτέμβρης , ο Οκτώβρης
Κι ο Νοέμβρης πιο μετά.

Γωγώ Αγγελοπούλου





Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015

Το ταξίδι του κρασιού-Σεπτέμβριος , ο Τρυγητής!

Σεπτέμβριος , ο μήνας που τρυγάμε (μαζεύουμε ) τα σταφύλια.
Για αυτό ονομάζεται και Τρυγητής.
Σήμερα λοιπόν, μιλήσαμε για το ταξίδι του κρασιού.
Είδαμε ένα βίντεο από την Κρήτη, που έχει πολλά αμπέλια και κλήματα .
Βλέπετε αυτή είναι η σωστή λέξη για το φυτό που βγάζει τα σταφύλια. Κλήμα ή αμπέλι.
Μαζεύουμε (τρυγάμε) τα σταφύλια σε μεγάλα κοφίνια.
Μετά τα πηγαίνουμε στο πατητήρι και τα πατάμε.
Βγαίνει ένα κοκκινωπό υγρό , ο μούστος.
Βάζουμε τον μούστο σε μεγάλα βαρέλια και μετά από λίγους μήνες το κρασί μας είναι έτοιμο!
Με τον μούστο μπορούμε να φτιάξουμε μουσταλευρία και πετιμέζι.
Στο τέλος ζωγραφίσαμε τα στάδια της παρασκευής του κρασιού.
Δείτε τη φωτογραφία και το βίντεο και θα μάθετε κι εσείς.



Τρίτη 6 Οκτωβρίου 2015

Το λάθος







Πολλές φορές, όταν μιλάω με γονείς , μου κάνει εντύπωση πως κάποιοι  και συνήθως γονείς εξαιρετικών μαθητών αναζητούν κυριολεκτικά με τον μεγεθυντικό φακό "λάθη" και "παραλείψεις" των παιδιών τους ώστε να αμφισβητήσουν και να εναντιωθούν στην άποψη που τους εκφράζω πως τα παιδιά τους τα πηγαίνουν θαυμάσια  και είναι πραγματικά πολύ καλοί έως άριστοι μαθητές.
Άλλες φορές πάλι μου λένε τη γνωστή φράση : "Ε, ναι θα μπορούσε να ήταν καλύτερος/η όμως αν..." και αρχίζουν ένα κατεβατό όπως, "αν δεν ξεχνούσε καμιά φορά τους τόνους, αν δεν ξεχνούσε το διπλό ρ στο θάρρος"  κ.ο.κ.
Να σας πληροφορήσω πως συνήθως  μιλάμε για παιδιά που σε ορθογραφία ή σε διαγώνισμα  δεν έχουν πάρει κάτω από Α ή 9 , ότι γράφουν εκθέσεις που ζήτημα είναι αν θα βρεις στις 100 λέξεις  2-3  που να θέλουν κάποια διόρθωση , βγάζοντας εξαιρετικό νόημα και φαντασία.
Και όταν εγώ τους λέω ότι τα πάνε περίφημα κατσουφιάζουν και κατεβάζουν κάτω τα μάτια αναστενάζοντας.
Ε, λοιπόν πιστέψτε με ,εκείνη τη στιγμή θεωρώ πως αν αρχίσω να παραπονιέμαι για τα παιδιά τους και  μπω στη διαδικασία της γκρίνιας για 2-3 λάθη υιοθετώντας την άποψή τους, τότε νομίζω πως θα δω το πρόσωπό τους να φωτίζεται , θα δω ένα χαιρέκακο χαμόγελο και μια άμεση ανταπόκριση: "Αυτά του λέω κι εγώ . Πείτε τα κύριε Γιώργο, να τα ακούσει να μάθει. Χάλασε μια έκθεση 2 σελίδων για ένα λάθος!",
και αν θέλω να τον "ενθουσιάσω" ακόμα περισσότερο.... " Ναι, όπως τα λέτε ! Τα καταστρέφει όλα σε μια απροσεξία της στιγμής! Τίποτα,  μία είναι λύση . Περισσότερη γραμματική, περισσότερες ασκήσεις, περισσότερα φυλλάδια , περισσότερα...."
Σταματάω. Με συγχωρείτε, ούτε να το φανταστώ δεν μπορώ, σφίγγεται το στομάχι μου.
Αλήθεια πόσο εύκολο είναι να ασκούμε κριτική και ειδικά στα μικρά παιδιά μας. Για πόσα μπορούμε να τα "κατηγορήσουμε"....
Φυσικά μπορούμε να το σκεφτούμε και λίγο αλλιώς, όπως το ότι θα μπορούσαμε να τα συγχαρούμε που είχαν ας πούμε στην έκθεσή τους 234 λέξεις σωστές από τις 240.
Να τα συγχαρούμε επειδή  έβαλαν τόνο στις 237 από τις 240.
Να τα συγχαρούμε διότι  η αφήγησή τους μας έστειλε στα ουράνια με την ειλικρίνεια και τη γλαφυρότητά της.
Να τα συγχαρούμε γιατί  κλείσαμε τα μάτια και οι εικόνες περνούσαν μπροστά από τα μάτια μας σαν ταινία.
Και πόσες φορές νομίζετε θα έχετε την ευκαιρία να ακούσετε ζωντανά έναν συγγραφέα να σας διαβάζει το έργο του...;

Οι γονείς που τονίζουν μόνο ή περισσότερο  τα λάθη στα παιδιά τους δημιουργούν παιδιά ανασφαλή και φοβισμένα.
Παιδιά που πάντα θα κυνηγούν τον βαθμό για να ικανοποιήσουν τους γονείς τους και όχι για να νιώσουν  την ευτυχία  και την ικανοποίηση που φέρνει η νέα γνώση .
Και μόλις τον φέρουν, ε τότε θα χαρούν ένα  λεπτό και μετά θα ξαναγχωθούν για το τι θα κάνουν στο επόμενο διαγώνισμα.
Πόσο τα νιώθω αυτά τα παιδιά, πόσο με συγκινούν, πόσο θα θελα να βλέπω τα μάτια τους να μην κοκκινίζουν όταν θα αντιλαμβάνονται  κάτι που δεν έκαναν σωστά κι ας είναι τόσο δα μικρό.
 Μακάρι να μπορούσα να κάνω κάτι περισσότερο , να το βροντοφωνάξω ότι είναι άξια και ξεχωριστά παιδιά ! Να το κάνω και να με πιστέψουν οι γονείς τους...

Όταν ήμουν νέος δάσκαλος πριν περίπου 20 χρόνια , είχα στην τάξη μια καταπληκτική μαθήτρια.
Στην πρώτη γνωριμία με τη μαμά της όταν της είπα πόσο ξεχωριστή μου φαίνεται , μου απάντησε με ένα  χαμόγελο που άγγιζε την ειρωνεία :
" Ε, ναι καλά , τι θα πείτε...; Τα λάθη που κάνει δεν τα βλέπετε;"
Ζαλίστηκα , έχασα τη γη κάτω από τα πόδια μου. Λες να μην μιλάμε για το ίδιο παιδί;
Ε, λοιπόν όσο και να προσπαθούσα να πείσω τη μαμά για την αξία της μικρής , η μαμά δεν άκουγε κουβέντα.
Στο τέλος μόνο ακούστηκε ένα "Ε, εντάξει.... καλή είναι".
Πρέπει να μιλούσαμε 10 λεπτά και όταν έφυγε νόμιζα πως δεν είχα το παραμικρό κουράγιο να σύρω τα πόδια μου.
Είχα εξαντληθεί!

Και ήρθε αυτή η μέρα...
Σήκωσα τη μικρή σε ένα πρόβλημα στα μαθηματικά. Ποτέ δεν είχε δυσκολία.
Αυτό όμως ήταν δύσκολο και το ήξερε. Σήκωσε το χέρι της, μοναδικό στην τάξη, οπλίστηκε με θάρρος και σηκώθηκε.
Δύσκολο πρόβλημα, μάχη κανονική. Έκτη τάξη βλέπετε.
Και έκανε ένα λάθος. Το κατάλαβε. Δεν της έβγαινε η λύση.
Εγώ ήμουν μακριά στο πίσω μέρος της τάξης , όρθιος την καμάρωνα να παλεύει με τους δεκαδικούς και τα κλάσματα.
Και τότε είδα!
Είδα από 4-5 μέτρα απόσταση, φαινόταν καθαρά!
Είδα τον λαιμό της να πάλλεται σε ένα μικρό σημεία , κάπου αριστερά.
Πλησίασα.
-Κάτσε να δω λίγο κάτι. Κάτι έχεις στο λαιμό σου , σαν σκουπιδάκι, της είπα και την ακούμπησα με τα δυο μου δάχτυλα.
Την ακούμπησα και μέτρησα.
Μέτρησα 125 παλμούς το λεπτό και τα μάτια της να είναι βουρκωμένα.
-Έλα  τώρα , δεν χρειάζεται να ανησυχείς τα πας περίφημα λίγο ακόμα και θα το λύσεις. Γιατί αναστατώθηκες;
-Γιατί φοβάμαι, κύριε.
- Τι φοβάσαι;
-Μην κάνω λάθος!

Είκοσι χρόνια έχουν περάσει και το θυμάμαι σαν χτες. Με άλλαξε αυτό το περιστατικό , με άλλαξε πολύ.
Συμπονώ αυτά τα παιδιά που όλοι νομίζουν πως στέκουν δυνατά και είναι πάντα άριστοι μαθητές. Τα συμπονώ γιατί ξέρω πως πολλά από αυτά παλεύουν με ένα λάθος.
Όχι το δικό τους αλλά αυτό που τους έχουν φορτώσει να κουβαλάνε κάποιοι άλλοι...



Κάνει τα παιδιά μας να μετράνε  με τα δάχτυλα;

Τ

Στη σημερινή μας συνάντηση με τους γονείς εκφράστηκε η απορία κατά πόσο είναι σωστό και θεμιτό τα παιδιά της τάξης μας (ξεκίνημα  Β΄Δημοτικού) να μετρούν και να εκτελούν απλές προσθέσεις ή αφαιρέσεις με τη βοήθεια των δαχτύλων  τους.
Επειδή φάνηκε πως το παραπάνω είναι κάτι που αγχώνει και προβληματίζει μερικούς από εμάς, θα ήθελα να σας παραθέσω κάποιες σκέψεις , διαπιστώσεις αλλά και επιστημονικά συμπεράσματα τα οποία αφορούν το συγκεκριμένο θέμα, προσπαθώντας να μη γίνω κουραστικός με δυσνόητες έννοιες και να βοηθήσω στην ουσιαστική απάντηση του ερωτήματος του τίτλου στο άρθρο μας.
Ένας από τους πρώτους και βασικούς στόχους για το μάθημα των Μαθηματικών είναι τα παιδιά να έρθουν σε επαφή μαζί τους με τρόπο βιωματικό, εμπειρικό, να νιώσουν τους αριθμούς και να τους κατανοήσουν μέσα από την καθημερινότητά τους.
Αυτό είναι κάτι που τα βοηθάει να αγαπήσουν το μάθημα και να μην  το θεωρήσουν σαν ένα δύσκολο κομμάτι του σχολείου , ακατανόητο και απόμακρο.
Ο τρόπος με τον οποίο οι μαθητές θα έρχονται σε επαφή με τα μαθηματικά σε κάθε τάξη είναι πολύ σημαντικός για τους μαθητές.
Η στείρα διδασκαλία, η παγιωμένη άποψη ότι έτσι τα έμαθα εγώ, έτσι θα τα μάθει και το παιδί μου , η αποστήθιση και η παπαγαλία είναι κάποιες αναχρονιστικές αντιλήψεις που μόνο εμπόδιο μπορούν να φέρουν στη γνώση και τη μάθηση.
Ας πάμε όμως συγκεκριμένα στο θέμα μας.
Κάνει τα παιδιά μας να μετράνε με τα δάχτυλα στην παρούσα φάση; Τα βοηθάει ή μήπως αποτελεί μια παγίδα ευκολίας από την οποία θα δυσκολευτούν να απεμπλακούν  σε μεγαλύτερες ηλικίες;
Η εμπειρία μου σε αυτά τα 20 χρόνια διδασκαλίας και έχοντας αναλάβει όλες τις τάξεις του Δημοτικού κατά καιρούς, μου έχει δείξει ότι τα παιδιά στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού μπορούν και επιτρέπεται να χρησιμοποιούν τα δαχτυλάκια τους και στην απλή αρίθμηση αλλά και στις διεξαγωγή απλών πράξεων πρόσθεσης και αφαίρεσης, χωρίς αυτό να αποτελέσει πρόβλημα για την ανάπτυξη και εξέλιξη  της μαθηματικής σκέψης στις μετέπειτα τάξεις.
Μάλιστα σε πολλές  περιπτώσεις παιδιών είναι εξαιρετικά αποτελεσματική μέθοδος , ακόμα και συνδυαζόμενη με απλό εποπτικό υλικό όπως ξυλάκια , άβακα κτλ.
Ένας εκ των συγγραφέων του σχολικού βιβλίου των μαθηματικών της Α΄τάξης, Χαράλαμπος Λεμονίδης καθηγητής διδακτικής των Μαθηματικών στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής  Εκπαίδευσης Φλώρινας, μας επισημαίνει:
"Γενικά η χρήση των δακτύλων στις δύο πρώτες τάξεις του δημοτικού είναι αποδεκτή και αναμενόμενη από τους διδάσκοντες μιας και προτείνεται σε μερικές περιπτώσεις στη σημερινή διδασκαλία και ως μέθοδος για την εισαγωγή και την εκτέλεση των πράξεων της πρόσθεσης και αφαίρεσης με αρίθμηση".
Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει (Svenson και Sjoberg 1982-1983) και τις παραθέτει σε μια από τις πιο σημαντικές δημοσιεύσεις του ,που αφορούν το θέμα μας με τίτλο "Γιατί και πώς χρησιμοποιούν οι μαθητές τα δάχτυλά τους στην εκτέλεση απλών προσθέσεων και αφαιρέσεων"  συμπεραίνεται πως και στην πρόσθεση αλλά και στην αφαίρεση, τα παιδιά της Πρώτης και Δευτέρας τάξης χρησιμοποιούν σε μεγαλύτερο ποσοστό τα δάχτυλά τους.
Από την Τρίτη τάξη και μετά όμως , μειώνεται η αρίθμηση με τα δάχτυλα και αυξάνεται η νοερή αρίθμηση .
Αυτό έχει να κάνει με τη σταδιακή  ενίσχυση της Μνήμης Μακράς Διαρκείας (Μ.Μ.Δ.) , καθώς μεγαλώνει το παιδί , κάτι που το βοηθάει να εκτελεί πράξεις πιο γρήγορα και μερικώς χωρίς τη χρήση των δαχτύλων.
Βέβαια ,αυτό δεν σημαίνει ότι με το που θα μπει το παιδί στην Τρίτη τάξη αυτή η διαδικασία συμβαίνει αυτόματα και μηχανικά. ΄
Είναι μια σταδιακή διαδικασία , εξελικτική , που διαφέρει στο χρόνο εμφάνισή της από μαθητή σε μαθητή, καθώς δεν πρέπει να ξεχνάμε την ατομικότητα αλλά και τη μοναδικότητα του κάθε παιδιού.
Ουσιαστικά λοιπόν , βλέπουμε πως η διαδικασία της αρίθμησης με τα δάχτυλα είναι μέσα στη σχολική εξέλιξη των μαθητών , βοηθά στις πρώτες τάξεις ειδικά αν συνδυαστεί και με άλλες μεθόδους (αριθμογραμμή, ξυλάκια, μέτρηση υλικών, χειροτεχνίες κτλ) και από μόνη της φθίνει καθώς το παιδί περνά σε μεγαλύτερες τάξεις του Δημοτικού.
Παρόλα αυτά θα ήθελα να τονίσω πως επειδή κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης τον οποίο και πρέπει να σεβόμαστε , είμαστε υποχρεωμένοι ακόμα και στις μεγάλες τάξεις να μην κατακρίνουμε και να μην ποινικοποιούμε την μέτρηση με τη βοήθεια των δαχτύλων , αλλά να πατάμε , να στηριζόμαστε πάνω σε αυτήν , ώστε οι μαθητές που έχουν δυσκολίες να βοηθηθούν , να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και σταδιακά να τους βοηθήσουμε να εξελιχθούν  με ένα φυσιολογικό και εναρμονισμένο ,στις ανάγκες τους, τρόπο.
Θεωρώ πως αυθεντίες, κανόνες , δόγματα και απολυταρχικές εκφράσεις δεν ταιριάζουν στη γνώση και στη διδασκαλία.
Η εποχή μας , μια εποχή που μας προσφέρει γρήγορη πρόσβαση στη γνώση ,μέσω της τεχνολογίας και των υπολογιστών είναι συναρπαστική , αλλά δεν πρέπει να μας σπρώξει στο να κομπιουτεροποιήσουμε τα παιδιά μας , ζητώντας και από αυτά την γρήγορη και άμεση απάντηση.
Όλοι μας, γονείς και δάσκαλοι, είμαστε υποχρεωμένοι να αναζητούμε τον καλύτερο τρόπο διδασκαλίας , ώστε τα παιδιά μας να αγαπήσουν τη γνώση , να ενθουσιαστούν  από αυτήν και να την κάνουν κτήμα τους.


Γιώργος Πατσουλάκης

Σημείωση: Σημαντικά στοιχεία για το παραπάνω άρθρο βρήκα από το άρθρο του καθηγητή διδακτικής μαθηματικών του παιδαγωγικού τμήματος Φλώρινας και ενός εκ των συγγραφέων των σχολικών βιβλίων μαθηματικών , Χαράλαμπου Λεμονίδη.
Ολόκληρο το άρθρο μπορείτε να το δείτε εδώ (κλικ)